Bij een stembandverlamming kan een van de twee stembanden niet meer bewegen, wat tot heesheid en ernstige stemzwakte leidt. Andere symptomen van stembandverlamming zijn: zich verslikken tijdens het eten of drinken en niet meer kunnen hoesten.
Stembandverlamming kan diverse oorzaken hebben: een ontsteking van de zenuw, een virus, een operatie, een gezwel. Als er geen duidelijke oorzaak is, is aanvullende beeldvorming (CT- of MRI-scan) nodig.
Doorgaans wordt enkele maanden afgewacht of de stem niet spontaan beter wordt. Een logopedische behandeling draagt daar doorgaans weinig toe bij, maar kan wel helpen om verkeerd stemgebruik te voorkomen, zoals hyperfunctionele stemgeving.
Medialisatie thyroplastiek, Isshiki type I Thyroplasty
Als de stemkwaliteit slecht blijft, kan de stem operatief worden gecorrigeerd. Dat gebeurt onder algemene verdoving.
Om de stembandsluiting te verbeteren, wordt een venster gemaakt in het schildklierkraakbeen (het kraakbeen van de adamsappel) waarachter zich de stembanden bevinden. Dan wordt er een kleine prothese (Montgomeryprothese) in het venster aangebracht, zodat de verlamde stemband meer naar het midden van de stemspleet komt. Wanneer de andere, gezonde stemband beweegt, kan op die manier voor stembandsluiting worden gezorgd. Dat geeft de stem weer kracht.
Tijdens de ingreep wordt met een glasvezelcamera continu naar de stembanden gekeken, om erover te waken dat de verlamde stemband net genoeg verplaatst wordt, maar niet te veel.
Vetinjectie in de stembanden
Bij sommige vormen van stembandverlamming staat de verlamde stemband gefixeerd net naast de middenlijn. Blijkt de stemkwaliteit in dat geval ontoereikend, dan kan in de stemband wat vet worden geïnjecteerd. Daarvoor wordt rond de navel wat buikvet geoogst, met een minimale incisie. Dat vet wordt dan in de stemband geïnjecteerd om de stemkwaliteit te verbeteren.
Deze procedure kan ook worden gehanteerd bij stembandatrofie, spier- en massaverlies van een of de beide stembanden. De stemband wordt dan dunner en sluit zich niet mooi meer. Door het vet te injecteren wordt de atrofe stemband weer voller.
Het effect van de vetinspuiting kan na maanden tot jaren verdwijnen. In een klein aantal gevallen moet de procedure daarom worden herhaald.